con
FUSIÓN
O mar contaminado da hibridación das artes vivas, para crear mundos máis habitables nun mar de enigmas, paradoxos, desconcertos, incertezas, gravidades, trastornos, movementos de traslación, rotación e predecesión...
As mareas non so influenzan o horario de traballo ou temperamento de percebeiros, mariscadoras e surfeiras... tamén conforman: alimentación, cultura, mitoloxía, creación, arte, ciencia, ocio, deportes, intercambio, viaxes, comercio, industria, urbanismo, idiosincracia; VIDA!
"No ocean ,no us"
(Sylvia Earle)
What have you done
with what was given you,
what have you done with
THE BLUE, beautiful world?
(Theo Dorgan)
with what was given you,
what have you done with
THE BLUE, beautiful world?
(Theo Dorgan)
"Amarás os ceos. Amarás as cores"
(Antía Otero)
(Antía Otero)
a terra que nos da a vida e soporta, precisa dos nosos coidados para recuperarse de nós
ARTES para rebelarnos!!
con Antía Otero
"Revelar para rebelarse"
revelación
escribo para esquecer de máis
ou de menos, non sei
o plan é vivir… e que me queiran os meus
escribo para manter a saúde mental
lonxe cuspe a tele infamias
o plan é vivir… e mellorar a flora bacteriana intestinal
escribo para aprender a lerme nos demais
para xogar a estar no mundo
o plan é vivir... e darme o poder de idiotizarme a soños
escribo para alucinar sen drogas
chegada a idade tardía doada
o plan é non ter plan… e non sucumbir a vida; eludindo anormalidades...
"E veñen as augas zoando coma corsarios
dos mares das palabras"
(Xela Arias)
dos mares das palabras"
(Xela Arias)
se dejaba llevar...
AZUL, líneas en el mar
que profundo y sin domar
acaricia una verdad
y tú, no lo pienses más
o te largas de una vez
o no vuelves nunca hacia atrás.
Se dejaba llevar
se dejaba llevar por ti
no esperaba jamás
y no espera si no es por ti
(Antonio Vega)
AZUL, líneas en el mar
que profundo y sin domar
acaricia una verdad
y tú, no lo pienses más
o te largas de una vez
o no vuelves nunca hacia atrás.
Se dejaba llevar
se dejaba llevar por ti
no esperaba jamás
y no espera si no es por ti
(Antonio Vega)
a miña pel sen fartura de sal, o meu nariz sempre sendento de mar
para paliar o ollo seco de abuso de pantallas...
para paliar o ollo seco de abuso de pantallas...
Lady Hawaiian
a noite corre por ela esperta entre escumas
afina ben o oído
frecuencia en sintonía mar maior
elas teñen distintos nomes
procedencias, compromisos, crenzas
paixón no corpo a esgalla
aquí ou acolá elas en irmandade
Orzán, Waikiki; comunidade azul
mesma loita e bandeira
avante toda MULLERES!
"Cidade tatuada na pétrea pel do mar"
(Luisa Villalta)
(Luisa Villalta)
" Somos auga que se afoga e se levanta"
(Manuel Rivas)
(Manuel Rivas)
"PATA PATA"
intervención nunha peza de madeira moi branda pintada - xaneiro 2023 -
intervención nunha peza de madeira moi branda pintada - xaneiro 2023 -
para que ti naceras
antes matei dudas
hei viaxar polos mares de Magan
hei bailar nos ceos o pata pata
antes matei dudas
hei viaxar polos mares de Magan
hei bailar nos ceos o pata pata
"PORTUS MAGNUS ARTABRORUM"
torre de Hércules en madeira de olivo - novembro 2022 -
luz dos mareantes
trazando máis aló camiños encontros
tras a torre o amurallamento, peixería, Santo André
militancia atlántica...
trazando máis aló camiños encontros
tras a torre o amurallamento, peixería, Santo André
militancia atlántica...
"BONITIÑA A VISTA"
torre de Hércules en madeira de olivo - Agosto 2022 -
torre de Hércules en madeira de olivo - Agosto 2022 -
canto de buguina entre mar e ceo
salseiro salouco, apego oceánico
nós arneiros colonos
frescor de estrela entre ondas e tebras
neboieros bólidos, feixes de sal
nós apañando ventos
salseiro salouco, apego oceánico
nós arneiros colonos
frescor de estrela entre ondas e tebras
neboieros bólidos, feixes de sal
nós apañando ventos
"Serea do abano" Talla en madeira de carballo
antes de ser ela foi ponla nunha carballeira
zume de vida
floreceu cos tempos
acubillou un niño
co pío dos paxariños
agora abanea co vento, surfea entre verbas e segue a namorar
zume de vida
floreceu cos tempos
acubillou un niño
co pío dos paxariños
agora abanea co vento, surfea entre verbas e segue a namorar
"CORMORÁN DE M.A."
talla en madeira de deriva (piñeiro) chegada a praia dos pedrolos onde o pirulí - xaneiro 2022-
talla en madeira de deriva (piñeiro) chegada a praia dos pedrolos onde o pirulí - xaneiro 2022-
cormorán de M.A.
inmersión líquida
que atravesa o tempo
orientación de bo peixe
nado páxaro voador
por onde sairás libre de escravismo
"PEIXE BARCO"
Talla figura II en madeira de ameixeira, nun eixo metálico sobre peana de madeira - novembro 2021-
Talla figura II en madeira de ameixeira, nun eixo metálico sobre peana de madeira - novembro 2021-
peixe barco
ensiname da túa existencia
de terra mollada, de froito de ameixeira
océano da vida
respiración orgánica nun mar que afoga
e volve levantarse porque non lle queda outra
chuvia e vento
tempo de escora
gubia e remo
emerxendo raices
fala de madeira
escrita de bivalvos
ensiname da túa existencia
de terra mollada, de froito de ameixeira
océano da vida
respiración orgánica nun mar que afoga
e volve levantarse porque non lle queda outra
chuvia e vento
tempo de escora
gubia e remo
emerxendo raices
fala de madeira
escrita de bivalvos
Arte san da madeira con fe nas árbores
"BELLA" figura I en madeira de figueira - setembro 2021-
o Mestre Pepe coa ferramenta pesada facilitóume o comezo. Fun atopando na albura moi pouca resistencia nesta madeira cortada fai uns 6 meses. No duramen xa próxima a médula atopeina branda pero cunha textura máis doada e gustosa de traballala.
A miña primeira figura!!
o Mestre Pepe coa ferramenta pesada facilitóume o comezo. Fun atopando na albura moi pouca resistencia nesta madeira cortada fai uns 6 meses. No duramen xa próxima a médula atopeina branda pero cunha textura máis doada e gustosa de traballala.
A miña primeira figura!!
bella
muller contida
sen rostro
de corpo rotundo, presa polos pés
madomna non divina
nin fetiche nin coroa
aloitadora e vixía a peito partido
de costas
ao esquecemento
bella ciao
de nome propio:
insubmisa
"NAUFRAXIO"
táboa (I) de castiñeiro recortada e pegada nun tablón dunha chalana que chegou ao Orzán - agosto 2021-
táboa (I) de castiñeiro recortada e pegada nun tablón dunha chalana que chegou ao Orzán - agosto 2021-
naufraxio
xa levabas moita auga
dende que viñeches a min
trouxeches as voces
do fondo do mar
batendo no maxín ecos sumerxidos
dun vasto océano
esperanza oxidada; volver a Ítaca
zozobra, tormentos
o teu canto amargo
chama por min
" SER ELAS" (II)
táboa de castiñeiro -xullo 2021-
táboa de castiñeiro -xullo 2021-
" SER ELAS" (I)
táboa de castiñeiro -xuño 2021-
táboa de castiñeiro -xuño 2021-
ser elas
xerme
identidade
arqueoloxía de futuro
enxergando esperanza almeiros dos mares
froitos non prohibidos
sustento do espírito, sal nos beizos
colleitas de ondas estoupando
batendo nos tempos
expansión plausible dos corpos pensantes
mulleres rosalianas
avante toda!
virando cabos do finis terrae
saíndonos das cartografías periférica
ir cara adiante non é posible sen elas
xerme
identidade
arqueoloxía de futuro
enxergando esperanza almeiros dos mares
froitos non prohibidos
sustento do espírito, sal nos beizos
colleitas de ondas estoupando
batendo nos tempos
expansión plausible dos corpos pensantes
mulleres rosalianas
avante toda!
virando cabos do finis terrae
saíndonos das cartografías periférica
ir cara adiante non é posible sen elas
"PULPOS"
pratos 1 e 2 - xuño 2021 -
pratos 1 e 2 - xuño 2021 -
Quen somos?
oito pernas brazos
cun milleiro de ventosas
grande cabeza non cabezón
astucia de moitas mañas
ten tinta pero non escribe
vira de cor sen timidez
xoga torcéndose da risa
as agochadas, á pilla
a femia loita por ela
aférrase a sua existencia
pero cando cría morre
asumindo fugacidade
na mesa viño e gaseosa
con auga potencialmente fatalidade
monstruosidade nas entrañas
oito pernas brazos
cun milleiro de ventosas
grande cabeza non cabezón
astucia de moitas mañas
ten tinta pero non escribe
vira de cor sen timidez
xoga torcéndose da risa
as agochadas, á pilla
a femia loita por ela
aférrase a sua existencia
pero cando cría morre
asumindo fugacidade
na mesa viño e gaseosa
con auga potencialmente fatalidade
monstruosidade nas entrañas
"MY OCTUPUS TEACHER" IMPACTANTE DOCUMENTAL de Netflix en asociación con Off the Fence & Sea Change Progect, 2020.
Dirigido por : Pippa Ehrkich/ James Reed. Filmado en South Africa. "somos muy parecidos a los pulpos de muchas maneras"...
Dirigido por : Pippa Ehrkich/ James Reed. Filmado en South Africa. "somos muy parecidos a los pulpos de muchas maneras"...
son... ser
do universo
animal da alma
exquisitez oceánica de mar e roca
a nosa idolatría
festa, feria
escaparate
nunha adhesión incondiconal
golpeámoste, conxelámoste
venerámoste, cocémoste
inxerímoste
ritual migalla de mollar pan
a nosa ceremonia gastronómica redonda
nun féretro en piñeiro do país
cadáver exquisito
voracidade humana desmedida
polbo, nación
paradoxa bestial querémoste porque
estás de morte!
do universo
animal da alma
exquisitez oceánica de mar e roca
a nosa idolatría
festa, feria
escaparate
nunha adhesión incondiconal
golpeámoste, conxelámoste
venerámoste, cocémoste
inxerímoste
ritual migalla de mollar pan
a nosa ceremonia gastronómica redonda
nun féretro en piñeiro do país
cadáver exquisito
voracidade humana desmedida
polbo, nación
paradoxa bestial querémoste porque
estás de morte!
O MESTRE PEPE escultor todo terreo
figura (PEPE)
Pepe arranca a serra eléctrico
avante toda, da e non pide
coa machada desbroza preciso
chega ao interior, reside
bosquexa liña de saída
ve indicios e atravesa
atisva corazón baixo a rocha dunha figura agochada
percutindo a pulso co cincel
desbasta dentellada a dentellada sen saber onde chegar
así a todo indo
Ti se que és figura, dende cativo indo ao monte
no peto a navalliña espallando hourizontes...
GRAZAS MESTRE!
Que idade ten a terra e mares? E nós? Agora é o momento! Os nosos fillos e netos non merecen tanta desfeita
Medre o mar das mulleres!
"Todos os calzados son vínculo. Poutadas que camiñan.
Áncoras duplas e consecutivas que procalman, en cada pegada,
a vosa situación no Mundo."
"MarAMoRte
pinga de auga
intuición primeira
ese líquido onde comezamos a ser
onde queremos volver sempre.
Corazón materno, tambor, que non deixaremos de procurar,
sen o saber, en cada día da nosa existencia."
Xurxo Souto - A gran travesía de Chiruca Macallás -
Inspirar, exhalar! reCREAR...
AS ÚLTIMAS MAREAS
Camiñan descalzas polas rochas,
pantasmas de sal habitan as sombras,
saben que as últimas mareas
esqueceron na praia os restos do naufraxio.
As mulleres recollen cada noite
os tesouros de auga, líquidos e fráxiles,
rebélanse contra a Historia,
constrúen co mar as estatuas
que nunca permanezan.
As mulleres de sal, con argazos de sombras,
xorden das últimas mareas
e tecen tesouros de auga cada noite
contra a Historia.
Elas, que saben que o efémero permanece.
Ana Romaní 1994
PENÉLOPE
DECLARA o oráculo:
QUE á banda do solpor é mar de mortos,
incerta, última luz, non terás medo.
QUE ramos de loureiro erguen rapazas.
QUE cor malva se decide o acio.
QUE acades disas patrias a vindima.
QUE amaine o vento, beberás o viño.
QUE sereas sen voz a vela embaten.
QUE un sumario de xerfa polos cons.
Así falou Penélope:
Existe a maxia e pode ser de todos.
¿A que tanto novelo e tanta historia?
EU TAMÉN NAVEGAR.
“Tempo de ría” Xohana Torres 1992
Eu tamén navegar...
"Las niñas no son nada" (Elvira Lindo. "30 maneras de quitarse el sombrero")
"En una calle pequeña, próxima a la fuente de las Cibeles, nace en 1898 la niña Concepción Josefa Pantaleona. Sería la mayor de once hermanos en un seno familiar burgués, hija de un albañil venido a más y de una señorita venida a menos. Fue llamada Concha desde pequeña, aunque dado su enérgico temperamento hubiera defendido con gracia hasta el nombre de Pantaleona. Fue surrealista de nacimiento. Ella tenía la teoría para explicar esa facultad suya de observar la realidad desde un punto de vista siempre chocante e inesperado." (...) "Cuenta que en una ocasión fue un amigo de sus padres a hacerles una visita e hizo a sus hermanos la pregunta típica que se les formula a los niños: - Pequeños, ¿ que queréis ser de mayores?. Viendo que a ella no le preguntan nada, se adelantó a decir con entusiasmo: “Yo voy a ser capitana de barco” Y el señor, estúpidamente, le contestó que eso no podía ser, porque las niñas no son nada…” Frase que marcó a Concha Méndez
"En una calle pequeña, próxima a la fuente de las Cibeles, nace en 1898 la niña Concepción Josefa Pantaleona. Sería la mayor de once hermanos en un seno familiar burgués, hija de un albañil venido a más y de una señorita venida a menos. Fue llamada Concha desde pequeña, aunque dado su enérgico temperamento hubiera defendido con gracia hasta el nombre de Pantaleona. Fue surrealista de nacimiento. Ella tenía la teoría para explicar esa facultad suya de observar la realidad desde un punto de vista siempre chocante e inesperado." (...) "Cuenta que en una ocasión fue un amigo de sus padres a hacerles una visita e hizo a sus hermanos la pregunta típica que se les formula a los niños: - Pequeños, ¿ que queréis ser de mayores?. Viendo que a ella no le preguntan nada, se adelantó a decir con entusiasmo: “Yo voy a ser capitana de barco” Y el señor, estúpidamente, le contestó que eso no podía ser, porque las niñas no son nada…” Frase que marcó a Concha Méndez
POEMAR
Sara Vanegas Coveña
***
voces que reclaman tu garganta. voces oscuras. voces que se enredan en tu
lengua y en tus manos. voces que te atrapan y te encadenan al mar
***
las voces del mar tornan a morir en mi garganta
voces que un día te crearon
hace ya tanta agua
***
tu voz ya es una con las roncas voces del océano
lejos muy lejos lo que fue tu agonía y tu placer
te vas. firme y voluptuosa y leve. ya otra. ya tu misma.
ya sólo deseo y agua. divina sombra: ya olvido
***
para entonces: sólo un canto amargo te despertará por la noche y te llevará mi nombre
... ya podrida astilla de naufragio
***
tu nombre... deja una cicatriz de naves incendiadas aquí, en el océano de mi pecho
Sara Vanegas Coveña
***
voces que reclaman tu garganta. voces oscuras. voces que se enredan en tu
lengua y en tus manos. voces que te atrapan y te encadenan al mar
***
las voces del mar tornan a morir en mi garganta
voces que un día te crearon
hace ya tanta agua
***
tu voz ya es una con las roncas voces del océano
lejos muy lejos lo que fue tu agonía y tu placer
te vas. firme y voluptuosa y leve. ya otra. ya tu misma.
ya sólo deseo y agua. divina sombra: ya olvido
***
para entonces: sólo un canto amargo te despertará por la noche y te llevará mi nombre
... ya podrida astilla de naufragio
***
tu nombre... deja una cicatriz de naves incendiadas aquí, en el océano de mi pecho
ECO
Diana VarelA
O mar,
os ollos abertos dentro do mar,
auga por dentro,
materia que se desgrá,
núcleo.
O mar,
respiración que se presente,
instinto,
continuidade.
Peixe ancestral repta,
busca refuxio
na atmosfera esluída,
resoa o mar
no fondo das tempas.
O eco do mar
no xerme das casas,
primeiro son,
escuridade.
O eco do mar
na orixe da conciencia.
Diana VarelA
O mar,
os ollos abertos dentro do mar,
auga por dentro,
materia que se desgrá,
núcleo.
O mar,
respiración que se presente,
instinto,
continuidade.
Peixe ancestral repta,
busca refuxio
na atmosfera esluída,
resoa o mar
no fondo das tempas.
O eco do mar
no xerme das casas,
primeiro son,
escuridade.
O eco do mar
na orixe da conciencia.
META
Chus Pato
Desapareces
elas
as sereas
cantan
“perderemos o enlace perderemos o enlace
perderemos”
é un canto poderoso no seu erro
e árido e persuasivo
pero a voz
ao igual que a das meniñas balbucientes
a dos que agonizan
as voces gravadas
ás dos aparecidos
ás das paridas
non o é
humana
(completamente)
O que escribo é esa desaparición
no corpo que elas ditan
na súa posibilidade
escribo a voz coma un país estranxeiro
“perderemos o tren perderemos perderemos
quereriamos durmir aquí quereriamos”
Elas
as que viaxan
Abandonariamos os remos
e todo goberno
amarrado ao mastro
Chus Pato
Desapareces
elas
as sereas
cantan
“perderemos o enlace perderemos o enlace
perderemos”
é un canto poderoso no seu erro
e árido e persuasivo
pero a voz
ao igual que a das meniñas balbucientes
a dos que agonizan
as voces gravadas
ás dos aparecidos
ás das paridas
non o é
humana
(completamente)
O que escribo é esa desaparición
no corpo que elas ditan
na súa posibilidade
escribo a voz coma un país estranxeiro
“perderemos o tren perderemos perderemos
quereriamos durmir aquí quereriamos”
Elas
as que viaxan
Abandonariamos os remos
e todo goberno
amarrado ao mastro
de nove, Edicións Fervenza (2009)
María Lado
no cabo máis occidental da costa
rompen as mareas de máis encher
e a illa
é a penas unha pedra na que morde o mar.
hai que fixarse moito porque ata a paisaxe é enganosa, xira
leva ese aire lento de balea.
e vai desaparecendo debaixo das ondas.
na illa sábeno e chaman a esta rexión mínima
novembro
porque é cruel coma un amante.
saben que os cormoráns vixían aos homes.
intentan evitar que fuxan envoltos nas mortallas dos ausentes.
e amárranos á terra con cordas que non se ven.
a marea sofre. e desfaise en espuma por dar con elas.
e danlle ese nome por iso.
porque aquí é onde veñen parar os cargueiros que engule o mar.
e os fardos arrastrados co seu peso de mortos.
chegan ata as furnas onde se esconden os mellores percebes
e aniñan entre eles.
alí agardan polos dedos cegos dos homes.
cóllenos polas mans para que o mar os aperte.
todos na illa o saben.
novembro é o lugar onde o mar desexa a carne.
sabe os nosos nomes íntimos
e é por iso que os percebes enganan con voces de serea.
María Lado
no cabo máis occidental da costa
rompen as mareas de máis encher
e a illa
é a penas unha pedra na que morde o mar.
hai que fixarse moito porque ata a paisaxe é enganosa, xira
leva ese aire lento de balea.
e vai desaparecendo debaixo das ondas.
na illa sábeno e chaman a esta rexión mínima
novembro
porque é cruel coma un amante.
saben que os cormoráns vixían aos homes.
intentan evitar que fuxan envoltos nas mortallas dos ausentes.
e amárranos á terra con cordas que non se ven.
a marea sofre. e desfaise en espuma por dar con elas.
e danlle ese nome por iso.
porque aquí é onde veñen parar os cargueiros que engule o mar.
e os fardos arrastrados co seu peso de mortos.
chegan ata as furnas onde se esconden os mellores percebes
e aniñan entre eles.
alí agardan polos dedos cegos dos homes.
cóllenos polas mans para que o mar os aperte.
todos na illa o saben.
novembro é o lugar onde o mar desexa a carne.
sabe os nosos nomes íntimos
e é por iso que os percebes enganan con voces de serea.
Graduación
(inédito, 2017) María Lado
Este é o momento inmediatamente anterior a.
no seu silencio,
intúese o ruxir crecente do futuro que se está formando miles de quilómetros mar adentro.
é unha certeza que se oe antes no peito
que nos oídos
como os mellores temas de Massive Atack.
É a certeza de que a onda virá
quen sabe se a erguernos
ou a arrastrarnos polo fondo coa boca chea de area.
pero certeza, ao fin, de que virá
e de que neste punto onde a agardamos,
somos o diminuto inicio dunha persoa que aínda ha de ser.
Ao pairo, flotamos na tensión do océano.
é aterrador
o mar é escuro, é petróleo, é cobizoso da xente,
as sombras dos escualos apenas se perciben.
Pero tamén trepidante, é fermoso, é doce
ver o sol bordar de perlas a escuma
ser parte da canción feliz do mar e saber
que aínda os músculos non coñecen o cansanzo
saber que aínda podemos remar
remar co corazón ardente.
VINTE EN ESCENA
Escena VII: (esquina)
Rosalía Fernández Rial
As esquinas da rúa
que fago pola noite
son as proas da cidade.
Eu, o máis fermoso mascarón.
Nacín madeira de serea;
o meu canto fuma
rosas dos ventos
en solapas descoñecidas.
Desorientadas xa.
E os peixes que teño nos beizos
Coñecen
todos os buratos do suburbio.
Porque cada crepúsculo
atracan, nas miñas costas,
demasiados barcos desnortados.
Din que me movo
en danza oceánica;
que bico coa vertixe do nordés.
Comprenden que cobre
por fabricar amor.
Pero ninguén sabe
con cantos piratas
teño que deitarme
antes de poder durmir.
Escena VII: (esquina)
Rosalía Fernández Rial
As esquinas da rúa
que fago pola noite
son as proas da cidade.
Eu, o máis fermoso mascarón.
Nacín madeira de serea;
o meu canto fuma
rosas dos ventos
en solapas descoñecidas.
Desorientadas xa.
E os peixes que teño nos beizos
Coñecen
todos os buratos do suburbio.
Porque cada crepúsculo
atracan, nas miñas costas,
demasiados barcos desnortados.
Din que me movo
en danza oceánica;
que bico coa vertixe do nordés.
Comprenden que cobre
por fabricar amor.
Pero ninguén sabe
con cantos piratas
teño que deitarme
antes de poder durmir.
Se canta al mar (Nicanor Parra)
(...) cuando mi padre me cogió de un brazo
y volviendo los ojos a la blanca,
libre y eterna espuma que a lo lejos
hacia un país sin nombre navegaba,
como quien reza una oración me dijo
con voz que tengo en el oído intacta:
«Este es, muchacho, el mar». El mar sereno,
el mar que baña de cristal la patria.
No sé decir por qué, pero es el caso
que una fuerza mayor me llenó el alma
y sin medir, sin sospechar siquiera,
la magnitud real de mi campaña,
eché a correr, sin orden ni concierto,
como un desesperado hacia la playa
y en un instante memorable estuve
frente a ese gran señor de las batallas.
Entonces fue cuando extendí los brazos
sobre el haz ondulante de las aguas,
rígido el cuerpo, las pupilas fijas,
en la verdad sin fin de la distancia,
sin que en mi ser moviérase un cabello,
¡como la sombra azul de las estatuas!
cuánto tiempo duró nuestro saludo
no podrían decirlo las palabras.
Sólo debo agregar que en aquel día
nació en mi mente la inquietud y el ansia
de hacer en verso lo que en ola y ola
Dios a mi vista sin cesar creaba.
Desde ese entonces data la ferviente
y abrasadora sed que me arrebata:
Es que, en verdad, desde que existe el mundo,
La voz del mar en mi persona estaba.
(...) cuando mi padre me cogió de un brazo
y volviendo los ojos a la blanca,
libre y eterna espuma que a lo lejos
hacia un país sin nombre navegaba,
como quien reza una oración me dijo
con voz que tengo en el oído intacta:
«Este es, muchacho, el mar». El mar sereno,
el mar que baña de cristal la patria.
No sé decir por qué, pero es el caso
que una fuerza mayor me llenó el alma
y sin medir, sin sospechar siquiera,
la magnitud real de mi campaña,
eché a correr, sin orden ni concierto,
como un desesperado hacia la playa
y en un instante memorable estuve
frente a ese gran señor de las batallas.
Entonces fue cuando extendí los brazos
sobre el haz ondulante de las aguas,
rígido el cuerpo, las pupilas fijas,
en la verdad sin fin de la distancia,
sin que en mi ser moviérase un cabello,
¡como la sombra azul de las estatuas!
cuánto tiempo duró nuestro saludo
no podrían decirlo las palabras.
Sólo debo agregar que en aquel día
nació en mi mente la inquietud y el ansia
de hacer en verso lo que en ola y ola
Dios a mi vista sin cesar creaba.
Desde ese entonces data la ferviente
y abrasadora sed que me arrebata:
Es que, en verdad, desde que existe el mundo,
La voz del mar en mi persona estaba.
Ecos de voces
a ti "de vidas"...
cando a idade xa non ten importancia
dende a quietude, sen dar unha fala
a deda pulgar dereita fai un click accionando o bolígrafo retráctil
asoma a boliña en tinta azul e comeza liar vacilantes conexións neuronáis
mirando na dirección da lecto escrita
da voltas enroscando en cadea espirais
pinta liñas verticais, horizontais, diagonais
vai colléndolle o andar as vogais
gañando seguridade e perdendo rixideces
repasa puntos discontínuos
repite patróns e grafías
confusa de se sube ou baixa
o caderno Rubio custodia segredos
o alfabeto vai transitando pola corteza cerebral
facendo verbas apegadas a ela na libreta onde se sustentan
acotío bloquéase pola perda da memoria
as ringleiras voan ou caen en picado
agotamento da vista que cansa
polo menos leva feitas dúas liñas
conserva a pel fina e suave
salpicada de manchas solares
xa non precisa ir lavar ao río
nin botarlle verniz rosa as unllas
mans lindas que foron firmes, teimudas
agora espidas de alianzas co tempo
a luz entra no silabario e sae polos beizos
fora transcende o murmurio das ondas
dende a quietude, sen dar unha fala
a deda pulgar dereita fai un click accionando o bolígrafo retráctil
asoma a boliña en tinta azul e comeza liar vacilantes conexións neuronáis
mirando na dirección da lecto escrita
da voltas enroscando en cadea espirais
pinta liñas verticais, horizontais, diagonais
vai colléndolle o andar as vogais
gañando seguridade e perdendo rixideces
repasa puntos discontínuos
repite patróns e grafías
confusa de se sube ou baixa
o caderno Rubio custodia segredos
o alfabeto vai transitando pola corteza cerebral
facendo verbas apegadas a ela na libreta onde se sustentan
acotío bloquéase pola perda da memoria
as ringleiras voan ou caen en picado
agotamento da vista que cansa
polo menos leva feitas dúas liñas
conserva a pel fina e suave
salpicada de manchas solares
xa non precisa ir lavar ao río
nin botarlle verniz rosa as unllas
mans lindas que foron firmes, teimudas
agora espidas de alianzas co tempo
a luz entra no silabario e sae polos beizos
fora transcende o murmurio das ondas
BOTANDO AO MAR UN FEIXE DE VERSOS "VIVOS"...
alerta caudal
voltear de días voltear de ondas equilibrio precario elevación efémera instante da eternidade auga, ceo voar sen ás, fugazmente gran Deusa! treme inesperado sol camiño ao ceo ou inferno guindándonos chispazos o día ten mar coma nun doce soño rachando escuridades voráxine aborixen
mundo detido inerte, plastificado rotos, descosidos tempos inversos tecidos oblícuos cosmo costura ganduxando urxencias puntadas de ambivalencia medias verdades novas realidades |
sapore di sale sapore di mare
procúroa, imaxínoa aí ven, aí ven marcando, achegándose aí ven, aí ven lévame contigo paraíso aberto beizo de ceo sabor telúrico útero xeneroso boca de sal canto quero chegou e marchou e outra primavera |
(in) comunicación
espiñento ourizo
sentíndose atacado
poder despiadado en modo: cero autocrítica
equidistancia das miserias partidistas
desconsideración e negacionismos a escala sideral
parvos, sen vergoñas do activismo hater dos algoritmos
equinodermos, estrafalarios
retroalimentación, degradación
auga ata o pescozo
deudas planetarias impagables
verbo corrompido, putrefacto
discurso inflamado dos medos interesados
bocas resecas
palabras engulidas
receitas indixestas
estomago acendido
verbas vomitivas
canles truncados, predicar no deserto, falar coas paredes
enmudecida a pel
verbos moribundos
significados terxiversados
empatía esnaquizada
ausencia de decencia
sorrisos corrosivos
calar expresivo
doentes soidades
existencias silenciadas
tesouros agochados, voces reprimidas, portas pechadas
parladoiro subconsciente
prexuizos emerxentes
mundos mudos
sensatez afundida
escoita cero, ruídos odiosos, tapóns de oídos
obcecación, cegueira verbal
distanciamento auditivo
ausencias, fuxidas
verborreica prepotencia
incontinencia invasiva
espazos mutilados
apertas rotas
mundos en guerras
silenzos espelidos
artillería pesada
temor polo que non se di, polo que dirán
por mutismo de máis, por non parar de falar
quen non arroxou un silenzo que levante a man...
pillado o camiño da destrución, como saír para facer a reconstrución?
restauración en verbi gratia
desarmando, amando a vida das crianzas
precisamos mentes abertas
enchernos de airiños indulxentes
procurar ollares comunicantes
devolverlle as palabras o seu sentido
ir polas perdas atopadas
na poesía dos beixos en fluidez sonora
precisamos ondas de luz
espallando verbas optimistas
pintando colleitas
asombros lumínicos
iridiscentes orellas de mar
sen trabarnos a lingoa
(...)
sentíndose atacado
poder despiadado en modo: cero autocrítica
equidistancia das miserias partidistas
desconsideración e negacionismos a escala sideral
parvos, sen vergoñas do activismo hater dos algoritmos
equinodermos, estrafalarios
retroalimentación, degradación
auga ata o pescozo
deudas planetarias impagables
verbo corrompido, putrefacto
discurso inflamado dos medos interesados
bocas resecas
palabras engulidas
receitas indixestas
estomago acendido
verbas vomitivas
canles truncados, predicar no deserto, falar coas paredes
enmudecida a pel
verbos moribundos
significados terxiversados
empatía esnaquizada
ausencia de decencia
sorrisos corrosivos
calar expresivo
doentes soidades
existencias silenciadas
tesouros agochados, voces reprimidas, portas pechadas
parladoiro subconsciente
prexuizos emerxentes
mundos mudos
sensatez afundida
escoita cero, ruídos odiosos, tapóns de oídos
obcecación, cegueira verbal
distanciamento auditivo
ausencias, fuxidas
verborreica prepotencia
incontinencia invasiva
espazos mutilados
apertas rotas
mundos en guerras
silenzos espelidos
artillería pesada
temor polo que non se di, polo que dirán
por mutismo de máis, por non parar de falar
quen non arroxou un silenzo que levante a man...
pillado o camiño da destrución, como saír para facer a reconstrución?
restauración en verbi gratia
desarmando, amando a vida das crianzas
precisamos mentes abertas
enchernos de airiños indulxentes
procurar ollares comunicantes
devolverlle as palabras o seu sentido
ir polas perdas atopadas
na poesía dos beixos en fluidez sonora
precisamos ondas de luz
espallando verbas optimistas
pintando colleitas
asombros lumínicos
iridiscentes orellas de mar
sen trabarnos a lingoa
(...)
ventos virados
empurrando o tempo
avance incontestable
territorio agraciado
vivindo morremos
crentes ou escépticos
transmigracións de vidas
de idas e voltas
que van e veñen
felicidade, infelicidade
planeta en espera
acompasando sístole
proxectando diástole
cuncha opaca
perda de brillo
encantamento sibilino
voltear de ondas
engurrada pulsión
varada, contaminada
esnaquizados soños
voltear de días
atopando anomalías
na aréa húmida
dúctil e fría
presente intermitente
paréntese de quietude
inquietude incógnita
irmandade oceánica
ondas dun mesmo mar
omnipresentes débedas
fraxilidade inmunolóxica
animalidade constituínte
degradación ética planetaria
tempo desaugado
mar asolágandonos
monstros de natureza cósmica
volteándonos, moldeándonos
antes e despois da pandemia
choramos aos mortos
en calado, impalpábeis
estrondo de onda
arrola o berce
do noso porvir
tribal aturuxo
de morte e vida
mar maior mar irmán
virar de ventos
versos víricos
físgoa de luz
apertura, amar
grazas mar
grazas vida
SURF ceo onde mirarnos
vidas refrectidas
no espello da auga
ronca o mar
petando na fiestra
estreleceu o día
desertos de lúas
feitura de mareas
donas vivas
no espello da auga
ronca o mar
petando na fiestra
estreleceu o día
desertos de lúas
feitura de mareas
donas vivas
surf & zen
HE´ENALU
“he´e” deslizarse, “na” paz y “nalu” ola.
He´enalu es conectarte con un sentimiento de equilibrio
y subidón brutal de poder oceánico h-olístico
ALOHA!
“alo” experiencia
“ha” aliento de vida
AMOR, compasión, perdón, bienvenida, despedida...
El espíritu aloha es una búsqueda de la plenitud, un ideal,
para alcanzarlo hay que vivir el surf como si no hubiera mañana.
ALOHA Tito! Gracias por tus importantes consejos sin darte importancia y amable sonrisa,
llegar a viejo siendo sabio es a lo que aspiramos todos los que nos consideramos he´nalu dependientes.
llegar a viejo siendo sabio es a lo que aspiramos todos los que nos consideramos he´nalu dependientes.
El acto de cabalgar olas con una tabla de madera se originó en la Polinesia Occidental. Los primeros surfistas fueron pescadores que descubrieron las olas como un método eficiente para llegar a la costa con sus capturas. Capturar olas se convirtió de trabajo diario a pasatiempo. Durante siglos, reyes, reinas y habitantes de las Islas Sandwich se aficionaron al “he’enalu”... El primer registro escrito sobre surf fue realizado en el SXVIII por el capitán James Cook cuando vio en Hawai surfear olas :
“No pude evitar concluir que este hombre experimentaba el mayor placer supremo mientras el mar lo conducía tan rápido y sin problemas”
Las culturas autóctonas fueron reprimidas y el surf cayó en decadencia. En el siglo XX la fama del hawaiano olímpico Duke Kahanamocu, hizo que el surf empezara a popularizarse en las costas de California y Australia, extendiéndose al mundo entero. Aunque algún investigador en la actualidad concluye?? analizando grabados, que ya anteriormente en China se recrearon escenas de individuos de pie sobre el mar, por lo que debió de existir algo parecido... Por que posteriormente los cronistas no lo transcribieron ??
“No pude evitar concluir que este hombre experimentaba el mayor placer supremo mientras el mar lo conducía tan rápido y sin problemas”
Las culturas autóctonas fueron reprimidas y el surf cayó en decadencia. En el siglo XX la fama del hawaiano olímpico Duke Kahanamocu, hizo que el surf empezara a popularizarse en las costas de California y Australia, extendiéndose al mundo entero. Aunque algún investigador en la actualidad concluye?? analizando grabados, que ya anteriormente en China se recrearon escenas de individuos de pie sobre el mar, por lo que debió de existir algo parecido... Por que posteriormente los cronistas no lo transcribieron ??
LUIS EDUARDO AUTE
A por el mar,
a por el mar que ya se adivina,
a por el mar,
a por el mar, promesa y semilla
de libertad,
a por el mar, a por el mar...
A por el mar,
a por el mar que ya se adivina,
a por el mar,
a por el mar, promesa y semilla
de libertad,
a por el mar, a por el mar...
Dar vida
Prólogo
Asistir al nacimiento y muerte de uno mismo de forma consciente no es posible. Los acontecimientos más relevantes de nuestras vidas son inasibles, porque estamos poco hechos o porque estamos hechos polvo. Es en el espacio tiempo que hay entre inicio y fin, en el que podemos darnos o quitarnos la vida.
La llamada
Recibió acuse de llegada en Río Verde, a poco menos de media hora en carro, en el oeste americano. Mi yo aún placentario estaba preparado para salir, así que nos dirigimos al hospital “Hijas de Galicia”. Yo vivía allí antes de nacer. Mis padres emigrantes gallegos se habían conocido en el Ilustre Centro Gallego de La Habana, al oeste de la isla centro americana. 5 de Junio, 1960, esa tarde de domingo descubrí la luz al final del túnel por primera vez. Me dieron un baño de ser, en una isla en donde se posaban muchas miradas, un lugar tórrido en el que se fraguaba una guerra fría. Onda expansiva de una revolución mítica europea que empezó siendo necesaria y verdadera. Ahora tan prescindible como chusca. Es muy cansino seguir con los mismos miedos y confrontaciones de guerra fría o caliente 6 décadas después. Hemos visto vastos intentos de destruir violentamente para construir, los escombros se apartan pero los cadáveres y los odios perduran, no acaban de enterrarse y en paz. No acaban de enterarse de que armarse es lo que tiene. Yo por lo menos no me creo clamorosas y enardecidas proclamas de machos alfa salva patrias. Nacer en Cuba no me hace cubana pero si utópica y soñadora. Vuelvo al lugar del que no debería haber salido; el pretexto por el que comencé. Seguí cumpliendo años allí hasta cinco y lo poco que recuerdo es:
el día sabe a guarapo, sol y azul
estoy alejándome de la orilla
floto en llanta de rueda negro pingüino
la balsa de madera se acerca
nos vigilan los salvavidas
- Guanabo - mi playita linda
adentrarme en el mar siempre me salva la vida...
Prólogo
Asistir al nacimiento y muerte de uno mismo de forma consciente no es posible. Los acontecimientos más relevantes de nuestras vidas son inasibles, porque estamos poco hechos o porque estamos hechos polvo. Es en el espacio tiempo que hay entre inicio y fin, en el que podemos darnos o quitarnos la vida.
La llamada
Recibió acuse de llegada en Río Verde, a poco menos de media hora en carro, en el oeste americano. Mi yo aún placentario estaba preparado para salir, así que nos dirigimos al hospital “Hijas de Galicia”. Yo vivía allí antes de nacer. Mis padres emigrantes gallegos se habían conocido en el Ilustre Centro Gallego de La Habana, al oeste de la isla centro americana. 5 de Junio, 1960, esa tarde de domingo descubrí la luz al final del túnel por primera vez. Me dieron un baño de ser, en una isla en donde se posaban muchas miradas, un lugar tórrido en el que se fraguaba una guerra fría. Onda expansiva de una revolución mítica europea que empezó siendo necesaria y verdadera. Ahora tan prescindible como chusca. Es muy cansino seguir con los mismos miedos y confrontaciones de guerra fría o caliente 6 décadas después. Hemos visto vastos intentos de destruir violentamente para construir, los escombros se apartan pero los cadáveres y los odios perduran, no acaban de enterrarse y en paz. No acaban de enterarse de que armarse es lo que tiene. Yo por lo menos no me creo clamorosas y enardecidas proclamas de machos alfa salva patrias. Nacer en Cuba no me hace cubana pero si utópica y soñadora. Vuelvo al lugar del que no debería haber salido; el pretexto por el que comencé. Seguí cumpliendo años allí hasta cinco y lo poco que recuerdo es:
el día sabe a guarapo, sol y azul
estoy alejándome de la orilla
floto en llanta de rueda negro pingüino
la balsa de madera se acerca
nos vigilan los salvavidas
- Guanabo - mi playita linda
adentrarme en el mar siempre me salva la vida...
la vuelta al mundo en una manzana
voy en bicicleta por un barrio hispano
no me acuerdo porque voy sola, pero sé que me alejo
agarro el manillar con firmeza y determinación
pedaleo duro, me digo niña no pares de pedalear
o te caerás y estarás perdida
absurdo de rueda que girando avanza pasando por el mismo punto
esa cosa tan loca de la mecánica celeste
a mi me pasa igual pero al revés
siento que no avanzo pero me estoy moviendo
incomprensión, vértigo ante distancias siderales
la gente camina en el sentido de las agujas del reloj
en armonía con el mundo del que forman parte
como se mueven los astros aparentemente en el cielo
yo voy en sentido inverso como llevándole la contraria al destino
los pies siguen pedaleando por su cuenta
soledad profunda ante el abismo del gentío
la cabeza actúa como un agujero negro
un pensamiento que no para de dar vueltas, quiere tragarme
me escapo de mi misma, me acelero, sofoco,
me tomo un respiro, ralentizo pero no paro de pedalear
mis padres ignoran que estoy desapareciendo
absorbida por una riada de desconocidos
no entiendo su idioma, no sabría decir donde vivo
si por lo menos me hubiera aprendido el número del portal
ni siquiera memoricé el número de la calle
por fin vislumbro la luz tras la última esquina
allí están Any y Many como si no pasara nada
disimulo, me comporto con naturalidad, como si con diez años
estar en otro país fuese lo más normal del mundo
confirmo el punto de salida es el punto de llegada
harley vespinson vermella
modelo GL Grande Luxo
versátil, dotada de entendemento
faro potente, sinais acústicas
amortiguadores cromados
acerto de canastra por dianteira
na traseira porta equipaxes
desexada baixaches do ceo
pola graza duns tíos venezolanos
que prenderon o motor do cambio
coma nunha festa dos quince
marcando tendencia nos setenta
ávidas de novos aires
vermellas ata perder a timidez
conversábamos a diario
non nos custaba arrincar
golpe de pedal, xiro de maneta
dármonos gas e deixar medos atrás
amigas moi ben levadas
finais de curso risadas contaxiosas
bombeando sangue a pedal
e de aquí para acolá pletóricas
a Olivetti verde, o Magiclick
prendendo chamadas na cabina
Barcelona liña azul ceo aberto
sedentas de sal a toda hora
a cidade era poderosa, nos tamén
cabalgamos imprecisas cartografías
vibrantes paisaxes, INEF, olimpiadas
ouro en descensos do Montjuick
ti máis eu centáurida, forza titánica
feitizos e deliríos de grandeza
descubertas sen fraude, aceleracións
freadas, cambios de dirección
desprendementos, adquisición
en min sobrevive a nosa mocidade
modelo GL Grande Luxo
versátil, dotada de entendemento
faro potente, sinais acústicas
amortiguadores cromados
acerto de canastra por dianteira
na traseira porta equipaxes
desexada baixaches do ceo
pola graza duns tíos venezolanos
que prenderon o motor do cambio
coma nunha festa dos quince
marcando tendencia nos setenta
ávidas de novos aires
vermellas ata perder a timidez
conversábamos a diario
non nos custaba arrincar
golpe de pedal, xiro de maneta
dármonos gas e deixar medos atrás
amigas moi ben levadas
finais de curso risadas contaxiosas
bombeando sangue a pedal
e de aquí para acolá pletóricas
a Olivetti verde, o Magiclick
prendendo chamadas na cabina
Barcelona liña azul ceo aberto
sedentas de sal a toda hora
a cidade era poderosa, nos tamén
cabalgamos imprecisas cartografías
vibrantes paisaxes, INEF, olimpiadas
ouro en descensos do Montjuick
ti máis eu centáurida, forza titánica
feitizos e deliríos de grandeza
descubertas sen fraude, aceleracións
freadas, cambios de dirección
desprendementos, adquisición
en min sobrevive a nosa mocidade
YOKO ONO
Lo sé, tuve la culpa de todo por mi constancia hiperbólica y porque el camino estaba mal señalizado. Oigo crujir las articulaciones de mis rodillas y porto lentitud en las alforjas. No solo envejecí yo, el mundo también ha llegado a la tercera edad, rechina en cada vuelta de tuerca. A veces me parece que se apagan las luces de lo ganado, aunque todavía creo en los seres humanos. A mi humilde juicio de bicicleta omafit, las personas deberían aprovechar más la energía limpia que producen, con sus cadenas de transmisión de conocimientos. Deberían regular mejor el piñón para realizar los cambios con mayor fluidez y mantener la presión adecuada con las fuerzas de la naturaleza. Justifico que estén cuarenta minutos al día ciegos por el movimiento involuntario del parpadeo, no que el resto del tiempo sigan pensando que la culpa de todo la tiene Yoko Ono.
Lo sé, tuve la culpa de todo por mi constancia hiperbólica y porque el camino estaba mal señalizado. Oigo crujir las articulaciones de mis rodillas y porto lentitud en las alforjas. No solo envejecí yo, el mundo también ha llegado a la tercera edad, rechina en cada vuelta de tuerca. A veces me parece que se apagan las luces de lo ganado, aunque todavía creo en los seres humanos. A mi humilde juicio de bicicleta omafit, las personas deberían aprovechar más la energía limpia que producen, con sus cadenas de transmisión de conocimientos. Deberían regular mejor el piñón para realizar los cambios con mayor fluidez y mantener la presión adecuada con las fuerzas de la naturaleza. Justifico que estén cuarenta minutos al día ciegos por el movimiento involuntario del parpadeo, no que el resto del tiempo sigan pensando que la culpa de todo la tiene Yoko Ono.
(Fotografía dun sol de mar caído do ceo que levóume a "Alegra"... - Ciudad dormitorio - de Eloy Tizón )
Nin traxedia nin insignificancia
verdade comprimida
desaxuste de realidades
nun contexto hostil
anestesiada por supervivencia
avances camuflados
proxección opaca
a merced de lunáticos
coas súas presas nas fauces
fases e desfases
alarmante exposición
en ascenso e descenso
alegra esa cara
cuspida neste tránsito
hora liberadora
nin traxedia
nin insignificancia
Nin traxedia nin insignificancia
verdade comprimida
desaxuste de realidades
nun contexto hostil
anestesiada por supervivencia
avances camuflados
proxección opaca
a merced de lunáticos
coas súas presas nas fauces
fases e desfases
alarmante exposición
en ascenso e descenso
alegra esa cara
cuspida neste tránsito
hora liberadora
nin traxedia
nin insignificancia
"Cuando le conté a Polanco que en mi casa había una mosca que volaba de espaldas, siguió uno de esos silencios que parecen agujeros en el gran queso del aire. " LOS TESTIGOS - Julio Cortazar-
-Claro que vuela, así.
Pero en realidad
esa mosca sigue volando
como cualquier mosca,
sólo que le tocó ser la excepción.
Lo que ha dado media vuelta
es todo el resto -dijo Polanco-.